Τετάρτη 22 Μαΐου 2013

Αντώνης Παπαθεοδούλου, Έχω για συμμαθητή έναν πειρατή

Εικονογράφηση: Ναταλία Καπατσούλια, Εκδόσεις Παπαδόπουλος, Αθήνα 2013 (από 6 ετών)





Μια οικογένεια καλών πειρατών –γιατί ναι, υπάρχουν και τέτοιοι, κι αν δε με πιστεύετε, σας παραπέμπω σε παλιότερο βιβλίο του συγγραφέα– ρίχνουν άγκυρα σ’ ένα λιμάνι κι αποφασίζουν να στείλουν το γιόκα τους τον Μπελαμή σχολείο. Ο μικρός, με πειρατική περιβολή κι όλες τις συναφείς συνήθειες, δε γίνεται δεκτός με τρελό ενθουσιασμό από τ’ άλλα παιδιά. Μονάχα ένας συμμαθητής του, ο αφηγητής της ιστορίας μας, κάνει την υπέρβαση και βεβαίως αποζημιώνεται. Γιατί ο Μπελαμής είναι παιδί απ’ τα λίγα: ξύπνιος, ταλαντούχος, πολύξερος, πάνω απ’ όλα καλός φίλος. Ο αφηγητής μας κάνει ό,τι περνάει απ’ το χέρι του για να βοηθήσει το πειρατόπουλο να γίνει αποδεκτό από την υπόλοιπη τάξη. Και τελικά τα καταφέρνει. Όχι μεταμορφώνοντάς το σε κάτι άλλο από αυτό που είναι, αλλά δίνοντας την ευκαιρία στους φίλους του να ανακαλύψουν πόσο συναρπαστικό μπορεί να είναι το να έχεις φίλο έναν πειρατή!


Στο πρόσωπο του πειρατή ο συγγραφέας πετυχαίνει να συμπυκνώσει ιδανικά μια σειρά από χαρακτηριστικά τα οποία στην ουσία καλύπτουν όλο το φάσμα των συναισθημάτων που γεννά το διαφορετικό: έτσι, ο Μπελαμής διαθέτει ανοίκεια εμφάνιση, που επισύρει χλεύη και κοροϊδία· κουβαλάει μια καραβιά προκαταλήψεις και φήμες περί το άτομο και την ιδιότητά του, που σκορπούν το φόβο και τον πανικό· έχει διαφορετικές συνήθειες, που γίνονται αντικείμενο αρνητικού σχολιασμού – και οι οποίες, εδώ που τα λέμε, συχνά είναι προσχηματικές δικαιολογίες για να εξακολουθήσουμε να απορρίπτουμε άκριτα και μετά βδελυγμίας ό,τι δε θυμίζει ακριβώς την εικόνα μας στον καθρέφτη. Ταυτόχρονα βέβαια το διαφορετικό, το άγνωστο, κρύβει και μια μοναδική γοητεία. Είναι ένας άλλος κόσμος, συχνά εφαπτόμενος με τα όνειρά μας, που περιμένει υπομονετικά να τον ανακαλύψουμε. Κι όταν οι προκαταλήψεις, οι αβάσιμοι φόβοι και τα αρνητικά σχόλια μπαίνουν στην άκρη, η μαγεία του καινούριου μάς συνεπαίρνει. Έτσι κι εδώ, η καθημερινότητα του μικρού πειρατή μετατρέπεται σε κανονικό πανηγύρι για τους φίλους του όταν αποφασίζουν να τη γνωρίσουν. (Αλήθεια, εσείς μπορείτε να μου βρείτε έστω κι ένα παιδί που να μην έχει ονειρευτεί τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του να βρεθεί κουρσάρος σε πειρατικό καράβι;)


Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση επιτρέπει στο συγγραφέα να υιοθετήσει την παιδική οπτική του ήρωά του, κάνοντας εξαρχής ξεκάθαρο πως στον παιδικό κόσμο, όσο κι αν έχει αλλοιωθεί από το δηλητήριο των ενήλικων φόβων και προκαταλήψεων, τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά και άμεσα κι οι ιστορίες καταδικασμένες να έχουν καλό τέλος. Όσο για τ’ όνομα του πειρατή, το οποίο εμένα τουλάχιστον το πρώτο πράγμα που μου έφερε στο νου ήταν το γνωστό άσμα του Μπιθικώτση, αυτό ας πούμε ότι αποτελεί ένα κλείσιμο του ματιού σ’ εμάς τους μεγάλους, με την αναφορά τόσο στο γαλλικό «Bel Ami» όσο και στον –υπαρκτό ιστορικά– γενναιόδωρο πειρατή Samuel Bellamy. Η γνωστή πειρατοεικονογράφος Ναταλία Καπατσούλια, η οποία μας έχει χαρίσει στο παρελθόν και την εξαιρετική εικονογράφηση των βιβλίων του πειρατή Περπερούα, ξαναχτυπά εδώ με εικόνες που ταιριάζουν γάντι στο ύφος του συγγραφέα, συνδυάζοντας χαριτωμένα παιδικότητα και χιουμοριστική διάθεση.


Και, για να προσγειώσουμε την ιστορία του Αντώνη Παπαθεοδούλου στην τρέχουσα πραγματικότητα, ομολογώ ότι μου φαίνεται κομματάκι δύσκολο να βρούμε εύκαιρο κάποιον πειρατή για συμμαθητή των παιδιών μας, το σίγουρο πάντως είναι ότι στα ελληνικά σχολεία θα ανακαλύψουμε πολλούς μικρούς μαθητές που, όσο κι αν δεν κουβαλάνε στα μπαγκάζια τους την αχλή κάποιου συναρπαστικού κουρσάρικου μύθου, έχουν τον τρόπο να χαρίσουν στα βλαστάρια μας τη χαρά της γνωριμίας με νέους, γοητευτικούς κόσμους.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου